Czy zdarza Ci się budzić w nocy z uczuciem drętwienia dłoni? A może podczas pracy przy komputerze czujesz mrowienie w palcach lub narastający ból w nadgarstku? Takie objawy mogą wydawać się niegroźne, zwłaszcza na początku, ale często są pierwszym sygnałem rozwijającego się zespołu cieśni nadgarstka – schorzenia, które potrafi znacząco ograniczyć sprawność dłoni, a nawet utrudniać codzienne funkcjonowanie.

Zespół cieśni nadgarstka (ang. car pal tunnel syndrome) to najczęstsza neuropatia uciskowa, czyli stan, w którym dochodzi do ucisku nerwu — w tym przypadku nerwu pośrodkowego — biegnącego przez tzw. kanał nadgarstka. Przestrzeń ta jest bardzo wąska, a wszelkie stany zapalne, obrzęki czy przeciążenia mogą prowadzić do zwiększonego nacisku na nerw, co powoduje wspomniane dolegliwości.

Według różnych danych zespół cieśni nadgarstka może dotyczyć nawet 3— 6% dorosłej populacji, a ryzyko jego wystąpienia wzrasta u osób wykonujących powtarzalne ruchy dłoni — np. podczas pisania na klawiaturze, pracy fizycznej czy grania na instrumentach. Częściej chorują kobiety, zwłaszcza po 40. roku życia.

Objawy zespołu cieśni nadgarstka – na co zwrócić uwagę?

Zespół cieśni nadgarstka często rozwija się powoli i podstępnie. Pierwsze objawy mogą być sporadyczne, niewinne i łatwe do zbagatelizowania.

Poniższa tabela zestawia i opisuje najczęstsze objawy zespołu cieśni nadgarstka.

Jeśli zauważasz u siebie kilka z powyższych objawów – szczególnie regularnie – warto jak najszybciej skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą. Wczesna reakcja to szansa na uniknięcie zabiegu i pełny powrót do sprawności!

Przyczyny i czynniki ryzyka zespołu cieśni nadgarstka

Zespół cieśni nadgarstka rozwija się, gdy dochodzi do przewlekłego ucisku nerwu pośrodkowego w obrębie wąskiego kanału nadgarstka. Ucisk ten może mieć różne przyczyny – od przeciążenia mechanicznego, po zmiany hormonalne czy choroby ogólnoustrojowe. Zrozumienie, co może wywoływać to schorzenie, pozwala na skuteczną profilaktykę, a w razie potrzeby – szybsze podjęcie leczenia.
Powyższa tabela przedstawia czynniki ryzyka wpływające na rozwój zespołu cieśni nadgarstka:

Jak lekarz rozpoznaje zespół cieśni nadgarstka?

Rozpoznanie zespołu cieśni nadgarstka opiera się przede wszystkim na dokładnym wywiadzie lekarskim oraz prostych testach klinicznych, które pozwalają ocenić funkcjonowanie nerwu pośrodkowego. W razie potrzeby specjalista może zlecić także dodatkowe badania obrazowe lub neurofizjologiczne, które potwierdzą diagnozę i pozwolą określić stopień zaawansowania schorzenia.

Podczas wizyty lekarz może zapytać m.in. o:

• rodzaj i lokalizację dolegliwości (np. drętwienie, mrowienie, ból),
• czas trwania objawów i sytuacje, w których się nasilają (np. w nocy, przy pracy przy komputerze),
• wykonywaną pracę, styl życia oraz ewentualne wcześniejsze urazy nadgarstka,
• choroby przewlekłe, które mogą zwiększać ryzyko (np. cukrzyca, niedoczynność tarczycy).

Profilaktyka i codzienne nawyki – jak chronić nadgarstki?

• Zadbaj o ergonomiczne stanowisko pracy (monitor powinien znajdować się na wysokości oczu, a klawiatura i mysz blisko ciała, tak by nadgarstki nie były zgięte ani napięte).
• Unikaj opierania nadgarstków o twarde powierzchnie (stosuj podkładki żelowe pod nadgarstki lub miękką podpórkę pod przedramiona).
• Ustaw klawiaturę na odpowiedniej wysokości (tak, aby dłonie mogły spoczywać w naturalnej, prostej pozycji).
• Używaj ergonomicznej myszki (warto rozważyć modele pionowe lub trackballe, które zmniejszają napięcie w nadgarstku).
• Zmieniaj pozycję ciała (staraj się unikać długotrwałego przebywania w jednej pozycji, nawet jeśli wydaje się wygodna).

Podsumowanie

Nie ignoruj pierwszych objawów zespołu cieśni nadgarstka – mrowienia, drętwienia czy bólu w dłoni. Wczesna diagnoza i szybka reakcja dają największą szansę na pełny powrót do zdrowia i sprawności ręki. Jeśli zauważysz niepokojące dolegliwości, nie zwlekaj – skonsultuj się z lekarzem lub fizjoterapeutą. Dbaj o swoje nadgarstki, a one odwdzięczą się zdrowiem na co dzień!

Artykuł ma charakter informacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej.